هیجان یك واكنش احساسی، عاطفی و درونی است و انسان‌ها در زندگی روزمره‌شان با انواع آن درگیرند.
واكنش‌ها در اثر عوامل و محرك‌های بیرونی به وجود می‌آیند و هر فردی با
توجه به ذهنیت خود آنها را تفسیر می‌كند و به شكل‌های مختلف مثل ترس، خشم،
غم و اندوه، تنفر، تحقیر، احساس گناه، شادی و خنده و... بروز می‌دهد،
بنابراین هیجان تلفیقی از برداشت‌های ذهنی فرد و محرك‌های بیرونی است
انسان‌ها هیجان‌ها را به حالت‌های مختلفی مثل تغییر چهره، تغییر تن صدا و
حركت‌های اندام‌ها نمایش می‌دهند. این بحث به این دلیل اهمیت دارد كه نوع
هیجان می‌تواند ریشه بسیاری از مشكل‌های روان‌شناختی باشد. به‌طور كلی
هیجان به دو گروه عمده مثبت و منفی تقسیم‌بندی می‌شود. هیجانهای مثبت
معمولا لذت‌بخش و خوشایند هستند و حتی سلامت روان را بهبود می‌بخشند و نقش
مهمی در زندگی ایفا می‌كنند و فرد دارنده آن اصولا از عملكرد بهتری در
زندگی اجتماعی‌اش برخوردار است.
هیجانهای منفی مثل ترس، خشم، غم و اندوه در عین اینكه جزیی از زندگی ما
هستند اما هنگام تجربه آن اگر نتوانیم به خوبی كنترلشان كنیم و قادر به
مهار آنها نباشیم، حتما باعث بروز مشكل‌های رفتاری و ذهنی خواهند شد.
هیجانهای منفی، در افرادی كه از اختلال‌های شخصیتی مثل اختلال اضطرابی و
افسردگی و... رنج می‌برند بیشتر سر می‌زند. انسان‌هایی كه به طور مستمر این
نوع هیجان را تجربه می‌كنند به تدریج در معرض مشكل‌های روان‌تنی مثل
ناراحتی‌های گوارشی و قلبی – عروقی قرار می‌گیرند. هیجانهای منفی باید
مهار شوند زیرا شخصی كه دارای این ویژگی است در تعاملات اجتماعی‌اش با
دیگران دچار مشكل می‌شود و ضعف كاركردی و عملكردی پیدا می‌كند.
در واقع به‌كارگیری هر دو نوع آن (منفی و مثبت) بعد از مدتی به جزیی از
ساختار شخصیتی فرد تبدیل می‌شود و به‌صورت یك عادت در او باقی می‌ماند. چه
بهتر كه بتوانیم هیجان مثبت را در خود رشد دهیم. برای این كار باید
برداشت‌های ذهنی منفی كنار گذاشته شود و مثبت‌ها آشكار شوند یعنی هر فردی
كه دارای خصوصیات منفی است، لازم است خود را در موقعیت‌هایی قرار دهد تا
بتواند مثبت‌ها را تقویت كند. مثلا اگر فرد غمگینی است، در محافل شاد مثل
میهمانی‌ها و عروسی‌ها شركت كند و اگر طبیعت را دوست دارد زمانی را به رفتن
به كوه، دریا و... اختصاص دهد یا برای تمدد اعصاب تصویرسازی ذهنی كند.
چشم‌ها را ببندد و به موسیقی آرامی گوش فرادهد.
به طور كلی هر عاملی كه بتواند حس خوبی به او بدهد شناسایی و با جایگزین
كردن هیجانهای مثبت به جای هیجانهای منفی ناسالم سلامت روانی خود را
تضمین كند.
منبع : Salamat.ir
